Duw en Trek Check (DUTCH)

Wat is de Duw & Trek Check?

De Duw & Trek Check (DUTCH) is een eenvoudige methode om zonder krachtmetingen de fysieke belasting te bepalen die optreedt bij het uitvoeren bij duw- en trektaken. Daarmee is het een waardevolle tool voor de uitvoering van de RI&E fysieke belasting. Sinds september 2023 is de methode aangevuld met nieuwe kennis over maximale duw—en trekkrachten.

DUTCH biedt inzicht in:

  • Mogelijke risico’s van duw- en trektaken in het werk voor het ontstaan van lichamelijke klachten;
  • Factoren bij het duwen en trekken die bijdragen aan het risico op lichamelijke klachten;
  • Oplossingen om de risico’s te verminderen of weg te nemen.

De resultaten kunnen goed gebruikt worden voor het opstellen van een plan van aanpak. De beoordeling gebeurt per taak; de uitkomsten gelden voor de hele groep medewerkers die die taak uitvoert. Het is geen beoordeling per werknemer, per functie of per dag. Belangrijk: als er in de organisatie functies zijn met meerdere risicovolle taken op een dag, raadpleeg dan een expert op het gebied van lichamelijke belasting.

De Duw & Trek Check is een betrouwbaar en relatief eenvoudig toe te passen instrument. De methode is gebaseerd op kennis uit de literatuur over de belangrijkste risicofactoren voor duwen en trekken (schouderklachten), aangevuld met expertoordelen. Op basis van validatie onderzoek is de methode medio 2019 verbeterd. Sinds september 2023 is de methode aangevuld met nieuwe kennis over maximale duw—en trekkrachten, waardoor de berekening van grenswaarden is verbeterd. Voor de gebruiker verandert er verder niets.

Bekijk deze publicatie over de onderbouwing van de Duw & Trek Check:
DUTCH: A New Tool for Practioners for Risk Assessment of Push and Pull Activities

Waarom deze Duw en Trek Check?

Het duwen of trekken van voorwerpen – ook als deze op wielen staan – vraagt veel energie. Dit kan leiden tot met name schouderklachten. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat de lasten niet te zwaar zijn en de frequentie van duwen en trekken niet te hoog. Een goede ondergrond en goed materiaal, bijvoorbeeld goed lopende wielen en handgrepen op de goede hoogte, zijn belangrijk om geen extra belasting te veroorzaken. Ook de werkwijze is van invloed: als een kar met een schok in beweging wordt gezet, is de belasting veel hoger dan als dat rustig gebeurt.

Volgens de Arbowet moeten werkgevers de risico’s van duwen en trekken opnemen in hun Risico-Inventarisatie en -Evaluatie en bij een te hoog risico in het Plan van Aanpak. Als de RI&E onvoldoende houvast biedt om inzicht in de risico’s te krijgen dan biedt de Duw en Trek Check uitkomst.

Voor welke situaties is de DUTCH bedoeld?

De methode is ontwikkeld voor de beoordeling van duw- en trektaken van rollend materieel. Dit zijn taken waarbij het hele lichaam actief is, van de handen, armen en romp tot aan de benen.

De methode is geschikt voor beoordelingen bij volwassen medewerkers van 18 – 67 jaar, in alle branches en sectoren.

Voorbeelden van rollend materieel in verschillende branches zijn:

  • rolcontainers (transportsector, detailhandel, distributiecentra);
  • handpallettrucks (magazijnen);
  • onderhoudskarren (monteurs, schoonmakers);
  • vloeistofkuipen (chemie, voedingssector);
  • het verplaatsten van bedden, rolstoelen en tilliften (zorgsector);
  • werken met rolsteigers (bouwsector).

Wie kan de Duw & Trek Check gebruiken?

Mogelijke gebruikers zijn degenen die verantwoordelijk zijn voor de arbeidsomstandigheden in een bedrijf, bijvoorbeeld preventiemedewerkers, arbocoördinatoren, personeelsfunctionarissen, HRM-ers of – in kleine bedrijven – de directeur zelf. De methode vereist geen specifieke voorkennis. Ook arbodeskundigen, ergonomen, arbeidshygiënisten en veiligheidskundigen kunnen gebruik maken van de methode.

Meer informatie

Lees in het artikel Double DUTCH meer over de Duw & Trek Check (verschenen in Vakblad Arbo nr 4 2017, Vakmedianet)

Download het artikel (PDF)

Hoe werkt de Duw & Trek Check?

Voor de risicobeoordeling doorloop je een lijst met vragen. Voor het beantwoorden van de vragen heb je informatie nodig over de werksituatie:

  • duw- of trekhandelingen met 1 of meerdere personen
  • gemiddelde en maximale duw- of trekgewicht (kg, kar + belading)
  • duw- of trekhoogte (hoogte van de handen ten opzichte van het lichaam)
  • gemiddelde afgelegde afstand per keer (meter)
  • gemiddelde frequentie van duw- of trekhandeling
  • rolcontainer eigenschappen (wieldiameter, materiaal loopvlak, kwaliteit van de lagers)
  • kenmerken van de route (ondergrond, van richting veranderen, drempels, hellingen: hoek en lengte)
  • kenmerken van het werk en gedrag (overige schouder belasting, extreme armhoudingen)

Tips vooraf:

  • Gebruik gemiddelde waarden: als de taakuitvoering erg varieert tussen verschillende medewerkers, gebruik dan gemiddelde waarden over verschillende medewerkers voor de beoordeling. Dit betekent dat je de benodigde gegevens verzamelt bij enkele medewerkers. Datzelfde geldt voor variatie tussen verschillende dagen.
  • Voer een beoordeling eventueel, en zeker de eerste keer, met z’n tweeën uit in plaats van alleen.
  • Betrek de betreffende medewerkers bij de metingen. Dit leidt over het algemeen tot een beter resultaat.

DUTCH is ontwikkeld door TNO in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en in samenwerking met een expertgroep bestaande uit: Mark Boocock (Auckland University of Technology, New Zealand), Marco Hoozemans (Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen, VU), Paul Kuijer (Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid, Academisch Medisch Centrum Amsterdam), Bert Moss (Inspectie SZW) en Hetty Vermeulen (vhp human performance). We bedanken Mark Boocock bovendien voor zijn bijdrage aan de validatie van DUTCH.