Werkhoudingeninstrument (WHI)
Wat is het Werkhoudingeninstrument?
Het Werkhoudingeninstrument is een methode om te bepalen of er sprake is van een risico op het ontstaan van klachten aan het bewegingsapparaat (gewrichten, pezen en spieren) door de aanwezigheid van ongunstige werkhoudingen. De methode helpt om:
- te weten of er gezondheidsrisico’s door werkhoudingen zijn;
- vast te stellen wat de belangrijkste risicohoudingen zijn.
Toepassing van het Werkhoudingeninstrument vormt een belangrijke stap naar risicovermindering of preventie. Een beschrijving van alle stappen vind je in de Wegwijzer Fysieke Belasting. Daarnaast kan de methode worden ingezet om na te gaan of maatregelen het risico verminderd hebben.
De beoordeling gebeurt per taak en de uitkomsten gelden voor alle werknemers die die taak uitvoeren. Het is dus geen beoordeling per werknemer, per functie of per dag. Indien er meerdere taken voorkomen waarvan je vermoedt dat ze risicovol zijn, raadpleeg dan een arbodeskundige.
Het Werkhoudingeninstrument is gebaseerd op kennis over risicohoudingen uit de wetenschappelijke literatuur, aangevuld met oordelen van experts. De validiteit van de methode is nog onbekend. Het is daarom van belang naast deze risicobeoordeling goed te kijken naar andere signalen, zoals het optreden van gezondheidsklachten of verzuim.
Voor welke taken is het Werkhoudingeninstrument bedoeld?
De methode is bedoeld voor de beoordeling van werkhoudingen bij taken:
- die in totaal langer dan 30 min op een dag voorkomen (afzonderlijke perioden bij elkaar opgeteld);
- waarbij de krachtuitoefening met 1 hand minder is dan 1 kgf/10 N (dit is evenveel als het tillen van een pak suiker).
Voorbeelden van deze taken zijn: het bedienen van een heftruck, het wassen van cliënten (verpleegkundigen), het uitvoeren van een gebitscontrole (tandartsen), het sorteren van producten (van minder dan 1 kg), kwaliteitscontrole, etc.
De methode is niet geschikt voor de beoordeling van werkhoudingen bij beeldschermwerk; hiervoor is de checklist BAS (Beter Achter je Schermen) beter geschikt. De methode is geschikt voor risicobeoordeling van volwassen werknemers tussen 18 en 67 jaar, in alle branches en sectoren.
Wie kan dit instrument gebruiken?
Het Werkhoudingeninstrument is bedoeld voor diegenen die verantwoordelijk zijn voor de arbeidsomstandigheden in een bedrijf, zoals preventiemedewerkers, arbocoördinatoren, personeelsfunctionarissen, HRM-ers of – in kleine bedrijven – de directeur zelf. Ook arbodeskundigen kunnen gebruik maken van de methode.
Hoe werkt het dit instrument?
De methode vereist geen specifieke voorkennis. Voor de risicobeoordeling doorloop je 7 stappen. In die stappen vragen we je om aan te geven hoe lang verschillende werkhoudingen voorkomen tijdens het uitvoeren van de taak. In stap 7 zie je het resultaat, namelijk of er sprake is van risico’s op het ontstaan van klachten. De beoordeling van een taak kost ongeveer 20 min.
Opmerkingen vooraf:
- Als de taakuitvoering erg verschilt per medewerker of per dag, observeer dan enkele verschillende werknemers op verschillende dagen en gebruik gemiddelde waarden voor de beoordeling.
- Voer een beoordeling eventueel, en zeker de eerste keer, met z’n tweeën uit in plaats van alleen. Dit leidt over het algemeen tot een beter resultaat.
Wat heb je nodig?
Voor de beoordeling heb je informatie nodig over: hoe lang een taak voorkomt, de werkhoudingen en bewegingen in die taak en hoe lang en hoe vaak die houdingen en bewegingen voorkomen. Die informatie verzamel je door aandachtig naar de houdingen van verschillende lichaamsdelen te kijken. In helpteksten staat per stap een toelichting op de werkwijze.
Met behulp van een stopwatch bepaal je de duur van de houdingen. Je kunt zelf kiezen of je de observaties op de werkplek wilt uitvoeren of vanaf videobeelden van de taak. De observaties noteer je op het meetformulier en als alle gegevens verzameld zijn, vul je de webtool in. We raden aan om het meetformulier te printen zodat je het direct bij de hand hebt bij het verzamelen en invullen van de gegevens.
Download het meetformulier
Verzamel hier de meetgegevens voor de beoordeling.